Psychoterapia Dzieci i Młodzieży – czemu nas ciekawi?
Geneza zespołu
Spotkałyśmy się z Silvią Tosi i Natashą Zhivolkovskaya kilka miesięcy temu (dzięki Lenie Grigorievej, która nas skontaktowała). Wszystkie trzy praktykujemy terapię Gestalt i pracujemy na co dzień z dziećmi i młodzieżą. Ja (Karolina) w Polsce, Silvia we Włoszech, Natasha – obecnie na Litwie (wcześniej, przed wojną i represjami) – na Białorusi. Każda z nas pracuje w innym kraju, (zajmując się psychoterapią dzieci i młodzieży), jednak problemy najmłodszych okazują się bardzo podobne w globalnym świecie, gdzie młodzi (i nie tylko) ludzie wiodą podwójne życie – jedno fizyczne ze swoimi rodzinami, rówieśnikami, w szkole, w miejscu zamieszkania i drugie – życie równoległe – w Internecie.
Psychoterapia dzieci i młodzieży – geneza problemu
Z wielu naszych rozmów wyłonił się obraz młodego człowieka, który żyje w świecie, oferującym z jednej strony nieosiągalne nigdy wcześniej możliwości (związane na przykład z dostępem do wiedzy, rozrywki, podróży, kontaktu z ludźmi z całego świata), z drugiej zaś nie oferującym za dużo sposobów na doświadczanie ugruntowania i bezpieczeństwa. Wszyscy żyjemy w świecie, w którym można mieć setki znajomych w portalach społecznościowych, ale trudno mieć kilku dobrych znajomych, przyjaciół, czy sąsiadów na swojej ulicy, czy w bloku. Można być w wielu społecznościach, ale nie czuć przynależności, czy połączenia z żadną z nich. Życie w Internecie daje młodym ludziom iluzję bliskości z tymi, którzy są bardzo daleko, jednocześnie zaś życie „w realu” pokazuje, że bliskie spotkanie z drugim człowiekiem, z krwi i kości, który jest obok, mieszka w tym samym mieszkaniu, przeżywa dobre i złe chwile, czasem jest miły, czasem nie – bywa nie do „pomieszczenia” i często ich przerasta.
Wpływ internetu
W telefonie, do którego jest się podłączonym jak do kroplówki, 24 godziny na dobę, rzeczywistość luksusowego życia miesza się z okrucieństwem i brutalnością wojen, sprawiając wrażenie, że jedno i drugie jest „płaskie”. Ta internetowa rzeczywistość wydaje się zarazem realna i nierealna, w takim znaczeniu, że istnieje (oglądamy przecież zbombardowane domy i twarze cierpiących ludzi kilka minut po tragedii), ale przełączając ekran, można się łatwo zdysocjować i traktować informację o danym wydarzeniu jako lepszy lub gorszy film, a nie coś, co cieleśnie i emocjonalnie przeżywamy.
Młodzi ludzie nasiąkają światem, który nigdy nie zmieniał się w takim tempie jak obecnie. To, co było aktualne rok temu, jest obecnie przestarzałe i niewarte pamiętania. Świat jest pełen informacji, treści, bodźców, które zachęcają, aby konsumować więcej i więcej bez żadnej przerwy na asymilację i integrowanie doświadczeń. Umysł przetwarza ogromne ilości informacji bez koncentracji na żadnej z nich.
Kontakty z bliskimi
Do tego wszystkiego, dorośli (rodzice) żyją w pędzie. Żeby nadążyć, trzeba wcześnie wstawać, długo jechać do pracy, późno wracać. Wszystko po to, by kupić sobie i swojej rodzinie życie, z którego nie ma kiedy skorzystać. Rodzice rzadko bywają emocjonalnie dostępni, w rodzinach brakuje stałości, bycia razem, wspólnych rytuałów i więzi. Nawet podczas wspólnego czasu jest się osobno.
W kontakcie z taką rzeczywistością – pustki opakowanej w kolorowe opakowania – młodzi ludzie nie wiedzą kim są. Bez prawdziwego kontaktu z bliskimi, z rodziną, z rodziną pochodzenia, ze wspólnotą, bez zakorzenienia, żyją w iluzji, że wszystko jest możliwe, a sposobem na osiągnięcie dorosłości jest „wymyślenie” siebie i życie zgodne z tą kreacją (przynajmniej przez jakiś czas).
Psychoterapia Dzieci i Młodzieży – Podsumowanie
Problemy psychiczne dzieci i młodzieży są papierkiem lakmusowym trudów świata, który jako dorośli dla nich stworzyliśmy. Młodzi ludzie mają kłopot z odczuwaniem (począwszy od percepcji, ponieważ nie dotykają za dużo „świata” poza własnym mieszkaniem i urządzeniami elektronicznymi), z czuciem własnych emocji i odczytywaniem uczuć innych ludzi („czy to co czuję, to naprawdę to co czuję, czy może to, co myślę, że czuję?”), doświadczają ciągłego napięcia, które trudno im rozpoznać i wyrazić, a dostosowując się do rozedrganego świata kształtują niestabilny obraz i poczucie siebie, co skutkuje zaburzeniami i chorobami psychicznymi. Młodzi są zagubieni i samotni jak nigdy wcześniej.
Psychoterapia dzieci i młodzieży – dlaczego Gestalt?
Psychoterapia dzieci i młodzieży w nurcie Gestalt, w którym pracujemy daje dobrą bazę teoretyczno – metodologiczną do pracy. Jest to terapia skoncentrowana na tu i teraz, jej sensem jest doświadczanie i badanie siebie w kontakcie, wsparcie daje czucie własnego ciała oraz relacja z Drugim. Psychoterapia dzieci i młodzieży w nurcie gestalt obfituje również w sprawdzone techniki pracy, które dobrze „pracują” w kontakcie z młodymi ludźmi. Z naszych doświadczeń klinicznych wiemy, że dzieci i młodzież to nie „mniejsi dorośli” a metody i podejście do pracy terapeutycznej z tymi dwiema grupami ludzi mają swoją specyfikę i bardzo się różnią w założeniach, celach, możliwościach i sposobie kontaktu a także w technikach pracy od terapii z osobami dorosłymi.
Geneza programu
Przygotowując program Studium Psychoterapii Dzieci i Młodzieży miałyśmy intencję stworzenia bazy do pracy, która ma dobre podłoże teoretyczne i praktyczne a jednocześnie odpowiada na problemy kliniczne, z którymi młodzi ludzie i ich rodziny zmagają się w codziennym życiu a my jako specjaliści w gabinetach. Zaplanowałyśmy 15 spotkań, które są pewną esencją i pozwalają dotknąć zagadnień najczęściej pojawiających się w pracy w psychoterapii dzieci i młodzieży. Zaprosiłyśmy do współpracy specjalistki i specjalistów, którzy/które pewne tematy pogłębią, mamy też zamiar rozwijać niniejszy program, współtworząc go razem z Uczestnikami/Uczestniczkami.
Zapraszam serdecznie w imieniu Zespołu Prowadzących – Karolina Ślifirska